Cynk jest jednym z najważniejszych minerałów dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspiera układ odpornościowy, regenerację komórek oraz procesy metaboliczne. Jednak wiele czynników może prowadzić do jego utraty lub niedoboru. W artykule przyjrzymy się, co przyczynia się do wypłukiwania cynku z organizmu, jakie mogą być tego skutki oraz jak temu zapobiegać.
Czynniki wpływające na utratę cynku
- Dieta o wysokiej zawartości fitynianów i błonnika
Produkty pełnoziarniste, nasiona, orzechy i rośliny strączkowe są bogate w fityniany, które wiążą cynk w przewodzie pokarmowym, ograniczając jego wchłanianie. Choć błonnik jest korzystny dla zdrowia, jego nadmiar może wpływać na przyswajalność minerałów. - Spożycie alkoholu
Nadmierne picie alkoholu zwiększa wydalanie cynku z organizmu i jednocześnie zmniejsza jego wchłanianie w jelitach. Może to prowadzić do znaczących niedoborów, zwłaszcza u osób nadużywających alkoholu. - Choroby przewodu pokarmowego
Stany zapalne jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego czy celiakia, mogą powodować problemy z wchłanianiem cynku i zwiększone jego wydalanie. - Zwiększona potliwość
Cynk wydalany jest również z potem, co oznacza, że osoby aktywne fizycznie lub żyjące w gorącym klimacie mogą tracić więcej tego pierwiastka. - Stosowanie niektórych leków
Diuretyki, antybiotyki czy inhibitory pompy protonowej mogą wpływać na poziom cynku w organizmie poprzez zwiększenie jego wydalania lub zmniejszenie wchłaniania. - Stres i wysoka aktywność fizyczna
Przewlekły stres zwiększa zapotrzebowanie na cynk, a wysoka aktywność fizyczna, szczególnie w sportach wytrzymałościowych, może prowadzić do jego niedoboru.
Skutki niedoboru cynku
Niedobór cynku może objawiać się osłabieniem odporności, problemami skórnymi, wypadaniem włosów czy spowolnieniem gojenia ran. W dłuższym czasie niedobory mogą prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych i zwiększać ryzyko chorób przewlekłych.
Jak zapobiegać utracie cynku?
Aby zapobiec niedoborom cynku, warto unikać czynników sprzyjających jego utracie oraz zadbać o odpowiednią suplementację i dietę bogatą w cynk. Źródła tego pierwiastka to przede wszystkim:
- owoce morza (ostrygi są szczególnie bogate w cynk),
- mięso czerwone i drób,
- pestki dyni, orzechy i nasiona.
Podsumowanie
Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem dla zdrowia, a jego niedobory mogą prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Świadomość czynników, które wypłukują cynk z organizmu, oraz odpowiednie przeciwdziałanie mogą pomóc w utrzymaniu jego optymalnego poziomu. Regularna suplementacja i dobrze zbilansowana dieta to klucz do zdrowia.
Źródła:
- T. Krebs, „Zinc and Human Health: An Update,” American Journal of Clinical Nutrition, 2020.
- M. Roohani et al., „Zinc and Its Importance in Human Nutrition,” Research Journal of Nutrition and Health, 2018.
- NIH, „Zinc: Fact Sheet for Health Professionals,” 2021.
